Γκιζάνι - Ένα σπάνιο είδος μικρού ψαριού που ζει στη Ρόδο

Γεωγραφική κατανομή 
http://www.life-gizani.gr
Το γκιζάνι κατοικεί στα περισσότερα ρέματα, πηγές και υδατοδεξαμενές της Ρόδου.
Πληθυσμοί του γκιζανιού είχαν καταγραφεί στα ρέματα Λουτάνη, Γαδουρά και Αργυρού, στην περιοχή της Ψίνθου (σύστημα Πελέμονη), μέσα σε μια τεχνητή υδατοδεξαμενή στην Αγία Ελεούσα, στην περιοχή του Ασκληπιείου (ρέμα Κόνταρης), στη λίμνη των Νάνων, καθώς και στα ρέματα και την τεχνητή λίμνη της Απολακκιάς.

Νέα στοιχεία που συλλέχθηκαν (κατά τη διάρκεια δειγματοληπτικών ταξιδιών που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του έργου Life-Φύση για το γκιζάνι), κατέδειξαν την εξαφάνιση του ψαριού στη λίμνη των Νάνων και την απουσία του στην τεχνητή λίμνη της Απολακκιάς και στα ρέματα Πλατύ και Ασκληπειό.

Το γκιζάνι βρέθηκε σε όλα τα υπόλοιπα υδάτινα συστήματα που προαναφέρθηκαν. Επιπλέον ανακαλύφθηκαν πληθυσμοί που δεν είχαν καταγραφεί στο παρελθόν στα ρέματα Χα, Μάκαρη, Λάρδου και σε δυο μικρές τεχνητές υδατοδεξαμενές στην περιοχή Άτσακα (ανατολική πλευρά του νησιού), καθώς και στα ρέματα Κρεμαστινού και Παραδεισιώτη (δυτική πλευρά).


Βιολογία 


Το γκιζάνι είναι ένα μικρό κυπρινοειδές. Το μέγιστο μήκος του φθάνει τα 10-12 εκατοστά, αλλά στη φύση συχνότερα βρίσκουμε γκιζάνια μήκους 3-5 εκατοστών. Το βάρος του είναι της τάξης των μερικών γραμμαρίων. Το χρώμα του είναι γκρι-ασημί, σκούρο στην πλάτη και ανοιχτό στην κοιλιά.
Ζει στη φύση κατά μέσο όρο τρία χρόνια. Είναι παμφάγο και τρέφεται με φύκη, υδρόβια ασπόνδυλα και λάρβες εντόμων.

 

Το γκιζάνι έχει εξαιρετικά μεγάλη αντοχή τόσο στις χαμηλές χειμωνιάτικες θερμοκρασίες του νερού (περίπου 10 °C), όσο και στις υψηλές του καλοκαιριού (περίπου 30 °C). Προτιμά νερό με μικρή ροή και συνηθίζει να κρύβεται στις όχθες, κάτω από τις ρίζες των υδρόβιων και παρόχθιων φυτών ή ανάμεσα στα φύκη και τα βράχια.
 
Αναπαράγεται τμηματικά την άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού. Η διάρκεια της αναπαραγωγικής του περιόδου διαφέρει ανάλογα με το υδάτινο σύστημα, καθώς επίσης και από χρονιά σε χρονιά. Συνήθως στα συστήματα με λίγο νερό (π.χ. ρέματα Απολακκιάς), καθώς και στα υπόλοιπα κατά τις ξηρές χρονιές, η αναπαραγωγική του περίοδος παρατείνεται έως και το τέλος του καλοκαιριού.
 

Μέτρα προστασίας Απαραίτητες προϋποθέσεις για την προστασία του γκιζανιού είναι:
	Να μάθουμε την ιστορία της ζωής του και να κατανοήσουμε την αξία του και το γεγονός ότι αποτελεί μοναδική βιολογική μας κληρονομιά που οφείλουμε να προστατέψουμε.
	Να διαχειριστούμε ορθολογικά τους υδάτινους πόρους, φροντίζοντας να υπάρχει αρκετό νερό για την επιβίωση των γκιζανιών στα ρέματα ακόμη και κατά τις πιο ξηρές χρονιές.
	Να προστατέψουμε τα δάση από τις φωτιές, γιατί τα δέντρα προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση και συγκρατούν το νερό της βροχής, βοηθώντας στον εμπλουτισμό των υπόγειων νερών.
	Να μη ρυπαίνουμε και να μην καταστρέφουμε τα ρέματα που είναι ο βιότοπος του σπάνιου αυτού ψαριού.
	Να δημιουργήσουμε στις όχθες των ρεμάτων καταφύγια για να διασφαλίσουμε την επιβίωση όσο το δυνατόν περισσότερων ψαριών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
	Και πάνω από όλα, να κάνουμε, όσο μπορούμε, οικονομία νερού στην οικιακή καθημερινή μας κατανάλωση.